Wadliwa wolność

Wolność pojmowana dzisiaj jest zbyt często jako nieograniczona swoboda, rozpasanie, przemoc, egoizm, czyli wolność, która upaja się sama sobą, która oddaje się ekscesom, która odbiera wolność innym.

Wolność musi być rozważna. Poddana dyscyplinie, a właściwie samodyscyplinie.
Nienasycona żądza tego dobra [wolności] i zaniedbanie dóbr innych… przygotowuje potrzebę dyktatury. Jakim sposobem? Wtedy myślę, gdy państwo, demokratyczne cierpi pragnienie wolności, a ma przypadkiem na czele złych podczaszych, za czym się, więcej niż potrzeba, upija wolnością nierozcieńczoną… A tych, którzy rządu słuchają, depce jako dobrowolnych niewolników i zupełne zera… Ojciec przyzwyczaja się do tego, że staje się podobny do dziecka, i boi się synów… W takim państwie nauczyciel boi się uczniów i zaczyna im pochlebiać, a uczniowie nic sobie nie robią z nauczyciela… W ogólności młodzi ludzie upodabniają się do starszych i puszczają się z nimi w zawody i w słowach, i w czynach, a starzy siadają razem z młodymi, dowcipkują i stroją figle, naśladując młodych, żeby nie wyglądać ponuro i nie mieć zbyt władczej postawy… Dusza obywateli robi się tak delikatna i wrażliwa, że choćby im ktoś tylko odrobinę przymusu próbował narzucić, gniewają się i nie znoszą… Więc to naturalne, że nie z innego ustroju powstaje dyktatura, tylko z demokracji; z wolności bez granic niewola najzupełniejsza i najdziksza [8 księga „Państwa” Platona]

                                                                              (z książki Oriany Fallaci: „Wywiad z sobą samą”, 2005)

                                                                                                                             /pierwsza publikacja 2017/